تجهیزات آزمایشگاهی

مقدمه

آزمایشگاه مکانی برای انجام آزمایش های مختلف بوده که برای رسیدن به نتایجی دقیق، نیاز به تجهیزات و ابزارآلات مختلفی دارد. این شرکت با نگاهی متفاوت تر از رقبا، به طراحی و ساخت انواع لوازم آزمایشگاهی و پزشکی استاندارد پرداخته و در ساخت آنها، کیفیت و اصول ایمنی را اولویت اصلی قرار داده است. اما تجهیزات آزمایشگاهی چیست و چه کاربردی دارند؟ در ادامه این موضوع را بررسی و شما را با پیشرفته ترین و ضروری ترین تجهیزات لازمه آزمایشگاه ها آشنا می کنیم. در ابتدا بهتر است تعریفی کلی از تجهیزات آزمایشگاهی آورده شود.

نگاهی جامع به تجهیزات آزمایشگاهی

تجهیزات آزمایشگاهی مجموعه ای از ابزار آلات و دستگاه های پیشرفته مورد نیاز آزمایشگاه ها هستند که استفاده از آنها برای محققین، دانشمندان و دانشجویان رشته های شیمی و علوم الزامی است. از این تجهیزات می توان جهت انجام آزمایشات علمی و موفق استفاده کرد، همچنین برای تست و اندازه گیری، تحلیل و آنالیز بکار می روند. این محصولات بیشترین کاربرد را در آزمایشگاه ها، مراکز پزشکی و درمانی، مراکز تحقیقاتی، پژوهشی و آموزشی دارند. محصولات آزمایشگاهی مطابق با نوع آزمایشگاه و کاربرد، می توانند ابزار آلاتی ساده و یا تجهیزات پیچیده باشند. در حالت کلی باید گفت دقیق و مدرن بودن تجهیزات آزمایشگاهی، سبب می شود آزمایشات انجام شده از دقت بیشتری برخوردار باشند. در ادامه شما را با انواع تجهیزات آزمایشگاهی آشنا می کنیم .

خرید تجهیزات آزمایشگاهی

در این مقاله به تعدادی از تجهیزات آزمایشگاهی اشاره کردیم که وجود اکثریت آنها در آزمایشگاه ها الزامی است، این مطلب می تواند راهنمای مناسبی برای شما در انتخاب تجهیزات آزمایشگاهی باشد. از آنجایی که امروزه با انواع و اقسام دستگاه ها و لوازم آزمایشگاه روبرو هستیم، احتمالاً انتخاب برایتان سخت است و دچار شک و تردید شده اید و یا شاید قصد خرید تجهیزات آزمایشگاهی دست دوم را داشته باشید که اصلاً خرید آنها را توصیه نمی کنم؛ زیرا کالاهای دست دوم عمر مفید خود را طی کرده اند و کارایی لازم را نخواهند داشت. بنابراین توصیه می کنم این مطلب را با دقت مطالعه نمایید تا ابهامات موجود رفع گردند.

هنگام خرید تجهیزات آزمایشگاهی، به برند و استاندارد بودن آنها دقت کنید. در انتخاب دستگاه های اصلی آزمایشگاه، قطعات را از هر لحاظ بسنجید و از کیفیت و گارانتی دار بودن آنها مطمئن شوید. اگر وسایل مورد نیاز حالت شیشه ای دارند، حتماً نوع نشکن را انتخاب کنید تا بتوانید از آنها بصورت طولانی مدت و مفید استفاده کنید. قطعات دستگاه ها باید با استانداردهای جهانی ایزو مطابقت داشته باشند و بخش های اصلی تجهیزات که مستقیماً با نمونه، خون و … در تماسند، باید به راحتی قابل شستشو باشند.

قیمت تجهیزات آزمایشگاهی

بررسی قیمت پراهمیت ترین مرحله در خرید تجهیزات آزمایشگاهی است و باید قیمت آنها، با کیفیت و ویژگی هایی که دارند سازگار باشد. از آنجایی که تجهیزات آزمایشگاهی در انواع و ظرفیت های متعددی طراحی شده اند و با نوسان نرخ ارز در بازار روبرو هستیم، نمی توان بطور دقیق گفت فلان دستگاه یا ابزار چه قیمتی دارد. برای مثال دستگاهی که جنس آن از استیل ضدزنگ یا فولاد مقاوم است، قابل قیاس با دستگاهی که در ساخت آن از متریال بی کیفیت استفاده شده نیست. همچنین ظرفیت های بالای تجهیزات آزمایشگاهی، قیمتی گران تر از ظرفیت های پایین دارند. پس اگر تصمیمتان در خرید و فروش تجهیزات آزمایشگاهی قطعی است و می خواهید از قیمت دقیق آنها مطلع شوید، پیشنهاد می کنم همین الان با واحد فروش این شرکت تماس بگیرید و یا به مراکز نمایندگی تجهیزات آزمایشگاهی این شرکت مراجعه کنید.

آشنایی با تجهیزات آزمایشگاهی مدرن

۱ – سکوبندی آزمایشگاهی

هر آزمایشگاهی به یک سکوبندی مناسب نیاز دارد که شامل کابینت، میز و سینک آزمایشگاهی است. سکوبندی می تواند حالت یک طرفه و یا دو طرفه داشته باشد و یا بصورت شلف وسط و قفسه دیواری طراحی شود. تمامی این سکوبندی ها، در ابعاد مختلف قابل تولیدند و کاربر می تواند متناسب با متراژ آزمایشگاه و فضا، نوع مورد نظر را انتخاب کند. 

۲ – کابینت های آزمایشگاهی

کابینت های آزمایشگاهی در دو حالت دیواری و زمینی طراحی شده اند و لوازم آزمایشگاهی، وسایل پرسنلی و … را داخل آنها قرار می دهند. نوع دیواری این کابینت ها، فضای کمتری اشغال می کند. کابینت ها در سکوبندی یک طرفه و دو طرفه به بدنه، شاسی، رویه و درب هایی مجهز شده اند که جنس شاسی را می توان از نوع پروفیل فولادی انتخاب کرد. معمولاً جنس بدنه کابینت های آزمایشگاهی از mdf است، البته کاربر می تواند بدنه را بصورت فلزی و یا استیل نیز سفارش دهد.  درب های کابینت آزمایشگاهی از نوع شیشه ای هستند یا از نوع mdf، اما قابلیت تولید درب ها با ترکیبی از mdf و شیشه نیز وجود دارد. جنس رویه های کابینت ها را می توان از سرامیک ضد اسید، سنگ گرانیت، استیل و … انتخاب کرد.

اگر چیدمان سکوبندی از نوع شلف وسط و کناری باشد، شاسی کابینت ها را می توان از جنس پروفیل انتخاب کرد و آن را با رنگ الکترواستاتیک کوره ای پوشش داد. بدنه این کابینت ها هم از MDF با روکش ملامینه یا فرمیکا است، البته امکان ساخت آن با فلز نیز وجود دارد.

توجه: برای دید بهتر کاربران، می توان این کابینت ها را به لامپ فلورانس مجهز کرد.

۳ – میز آزمایشگاهی

میز آزمایشگاهی از دیگر بخش های سکوبندی بوده که وجود آن در آزمایشگاه های پزشکی و الکترونیکی الزامی است. این میز، کار کاربر را بیش از پیش راحت کرده و تمامی مواد شیمیایی و .. را می توان روی آن قرار داد. این میز توزین، خاصیتی ضد ارتعاش و لرزش دارد، به همین دلیل می توان از آن، جهت انجام کارهایی که به دقت بالا نیاز دارند استفاده کرد. سینک شستشو را روی این میز نصب می کنند. جنس این میزها را نیز می توان بصورت سفارشی انتخاب کرد، بهتر است در ساخت آن از متریالی استفاده شود که در مقابل انواع حلال و مواد شیمیایی مقاومت لازم را داشته و شستشوی آن به راحتی امکانپذیر باشد. بنابراین ما این میز را با رویه سرامیکی ضد اسید طراحی و آن را مجهز به پایه های بسیار مقاوم کردیم. استراکچر اصلی میز از پروفیل سنگین وزن بوده و با رنگ پودری الکترواستاتیک پوشش داده شده است، پایه های کاربردی از تفلون قابل رگلاژ هستند. جنس لبه میز آزمایشگاهی از PVC بوده که از ریزش مایعات جلوگیری می کند.

۴ – سینک آزمایشگاهی

سینک جزئی دیگر از سکوبندی آزمایشگاهی بوده که بمنظور شستشوی ظروف و لوله های آزمایشگاهی و … استفاده می شود. از آنجایی که در آزمایشگاه ها از مواد شیمیایی زیادی استفاده می شود، کیفیت سینک اهمیت بالایی داشته و باید در مقابل اسید، قلیا و وزن اجسام و مواد شیمیایی مقاومت بالایی داشته باشد. در حالت کلی سینک را می توان در ۴ حالت اپوکسی، سرامیکی، استیل و پروپیلن طراحی کرد که تمامی آنها خاصیتی ضد اسید دارند.

۵ – هود آزمایشگاهی

هود آزمایشگاهی از دیگر تجهیزات آزمایشگاهی شیمی است که نقش موثری در سلامتی کارکنان و پرسنل آزمایشگاه دارد؛ زیرا برخی آزمایشگاه ها سبب تولید گازهای شیمیایی می شوند که انتشار این گازها در فضا، خطرات جانی و مالی زیادی به بار می آورد و ممکن است سبب بروز انفجار شود. به همین دلیل استفاده از هود در آزمایشگاه ها الزامی بوده و امنیت کاری را افزایش می دهد. هودهای آزمایشگاهی در مدل های مختلف موجودند که شامل: هود بیرونی، هود فیلتردار، هود سقفی، هود لامینار و هود شیمیایی است و تولید آنها باید بصورت کاملاً تخصصی صورت گیرد. هودها اجزای مختلفی دارند که شامل: پریز برق، اشعه ماورای بنفش، الکتروموتور، فن، کانال و سیستم تهویه هوا است. در واقع فن کاربردی در هودهای آزمایشگاهی از نوع آکسیال بوده و در بیرون از دستگاه قرار دارد، وظیفه اصلی فن آکسیال، انتقال گازهای سمی به فضای بیرون است (فن کاربردی در هودهای برخی از آزمایشگاه ها از نوع سانتریفیوژ می باشد).

۶ – چشم شوی و دوش آزمایشگاهی

این تجهیزات از دسته لوازم امنیتی هستند که از چشم و صورت پرسنل و افراد، در مقابل خطرات محافظت می کنند. کارکنان آزمایشگاه که از مواد شیمیایی استفاده می کنند، باید دائماً از چشم شوی و دوش استفاده کنند تا دچار آسیب نشوند. در مواقع اضطراری می توان از دوش آزمایشگاهی، جهت پاک کردن تمامی آلودگی های شیمیایی از بدن و لباس استفاده کرد.

فشار چشم شوی باید استاندارد بوده و سرعت آن در دقیقه، ۲۰ لیتر و فشار آن ۱۵ پوند بر اینچ باشد تا چشم ها را به خوبی پاک کند.  فرد مصدوم برای استفاده از چشم شوی، باید پلک هایش را تا جایی که ممکن است باز نگهدارد و جهت استفاده از دوش آزمایشگاهی، باید فرد کاملاً زیر دوش قرار بگیرد. مدت زمان استفاده از دوش و چشم شوی، بستگی به میزان محرک بودن ماده شیمیایی و ماهیت آن دارد.

ویژگی های چشم شوی و دوش آزمایشگاهی

• دوش های آزمایشگاهی خاصیتی ضد اسید داشته و بصورت دیواری و سقفی طراحی می شوند.
• جنس این دوش ها را می توان از نوع استیل، فولاد و یا برنجی انتخاب کرد. جهت افزایش مقاومت در برابر عوامل بیرونی و آب، آنها را با رنگ الکترواستاتیک پودری پوشش داده ایم.  
• چشم شوی های این شرکت از نوع تک چشمی و دو چشمی هستند و معمولاً جنس آنها از استنلس استیل یا ورق گالوانیزه (بصورت سفارشی) است، این چشم شوی ها را مجهز به کاسه کردیم تا از سرریز شدن آب جلوگیری شود و می توان از آنها بصورت رومیزی استفاده کرد.
• چشم شوی های آزمایشگاهی را می توان کنار یونیت شستشو و روی صفحه رویه نصب کرد. بهتر است نصب دوش و چشم شوی در مکانی صورت گیرد که احتمال بروز خطر بالاست و امکان جابجایی مصدوم وجود دارد.
• دوش و چشم شوی آزمایشگاهی دارای اهرم هستند که کار کاربر را راحت کرده اند، این اهرم از نوع دستی و یا پایی است.
• اتوکلاو آزمایشگاهی

بدون شک اتوکلاو ، جزو ضروری ترین تجهیزات آزمایشگاهی صنعتی است، زیرا توسط آن می توان مواد، ظروف، لوله ها و … را قبل و بعد از استفاده ضدعفونی و استریل کرد. این دستگاه در بیمارستان ها، آزمایشگاه های تحقیقاتی و پژوهشی، مطب های دندانپزشکی و کلینیک ها بیشترین استفاده را داشته و تجهیزات را با بخار (دمای بالای ۱۰۰ درجه سانتی گراد) استریل می کند. اتوکلاو در ابعاد و مدل های متنوع قابل ساخت بوده و در تولید بدنه آن، از متریالی مرغوب و ضد زنگ با پوششی از رنگ الکترواستاتیک استفاده شده است.

اتوکلاو اجزای مختلفی دارد که اصلی ترین آنها شامل المنت های حرارتی، محفظه داخلی، محفظه خارجی، درب مقاوم (با امکان جک پنوماتیک)، مولد بخار، پمپ وکیوم، فشارسنج، شیر اطمینان، بخش خنک کننده، برد الکتریکی و شیر برقی است که هر کدام وظیفه واحدی بر عهده دارند.

۷ – تانک ازت

تانک ازت یا فلاسک نیتروژن از دیگر تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه ها است که دارای محفظه ای بوده که از آن برای انتقال و نگهداری نیتروژن مایع یا همان ازت استفاده می شود. این تانک علاوه بر آزمایشگاه ها، در مراکز پزشکی و بیمارستان ها نیز استفاده می شود. از آنجایی که تانک ازت با فضای بیرون هیچ تبادلی ندارد، مواد داخلی آن تحت تاثیر تغییرات دمایی بیرون قرار نمی گیرند و دمای آنها در حالت ثابت باقی می ماند. امروزه تانک ازت ، به وسیله ای ضروری در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی تبدیل شده و از آن برای نگهداری اعضای بدن و سلول های زنده استفاده می شود. این تانک به درپوش هایی بسیار کیپ مجهز شده و دارای دو عدد دستگیره است که حمل آن را آسان کرده اند.

۸ – کوره آزمایشگاهی

در آزمایشگاه ها از کوره جهت سوزاندن و ذوب مواد و فلزات استفاده می شود، از این تجهیز جهت خاکستر گیری نیز استفاده می شود. کوره آزمایشگاهی را می توان در محدوده دمایی مختلف تولید کرد. از آنجایی که این کوره با عایقی از جنس پنبه نسوز و آجرسوز طراحی شده، طول عمر و راندمان حرارتی بالایی دارد. کوره های آزمایشگاهی یا از نوع گازی هستند یا برقی که امروزه استفاده از کوره برقی یا الکتریکی رایج تر است؛ زیرا نیازی به گاز شهری نداشته و با محیط زیست سازگاری بالایی دارد. در حالت کلی کوره آزمایشگاهی در مواردی که به دماهای بالا نیاز است استفاده می شود.

کوره آزمایشگاهی مجهز به ترموستات است، به همین دلیل می توان دما را در محدوده معینی تنظیم کرد تا از آن حد کمتر یا بیشتر نباشد. همچنین این دستگاه دارای ترمومتر و تایمر است که ترمومتر دما را اندازه گیری و نشان می دهد. از طریق تایمر می توان مدت زمان کارکرد دستگاه را تنظیم کرد.

۹ – سمپلرهای آزمایشگاهی

قطعاً سمپلر آزمایشگاهی، جزو اصلی ترین تجهیزات آزمایشگاهی بوده و امروزه در هر آزمایشگاه مدرن و پیشرفته ای استفاده می شود. بوسیله سمپلر می توان از نمونه های مایع بطور دقیق حجم برداری کرد و آن را به داخل ظرف دیگر منتقل کرد. این دستگاه تجهیزی مناسب برای استفاده در آزمایشگاه های شیمی، مراکز داروسازی، پزشکی قانونی، تشخیص طبی و … است و برحسب نیاز کاربر و نوع نمونه، در ظرفیت های متنوعی ساخته می شود.

سمپلر آزمایشگاهی به دو دسته سمپلر حجم ثابت و سمپلر حجم متغیر تقسیم شده که توسط سمپلر حجم ثابت، تنها می توان مقدار معینی از مواد را برداشت و امکان ایجاد تغییرات در حجم نمونه برداری وجود ندارد. برای مثال با سمپلر حجم ثابت  50 میکرولیتری، فقط می توان ۵۰ میکرولیتر از نمونه را حجم برداری کرد و امکان جابجایی حجمی کمتر یا بیشتر از این مقدار وجود ندارد.  این در حالیست که در سمپلر حجم متغیر، امکان تغییر و تنظیم در حجم برداری نمونه وجود دارد. البته توجه کنید که در سمپلر حجم متغیر، تنها می توان از نمونه در رنج مینیمم و ماکزیمم حجم برداری کرد.

سمپلر آزمایشگاهی بصورت تک کاناله و چند کاناله قابل ساخت است که از نوع تک کانال، برای حجم برداری از کارهای معمول آزمایشگاه و از نوع چند کانال، جهت حجم برداری از نمونه بصورت پی در پی (کمک به راحت تر کردن کار) استفاده می شود.

۱۰ – آون آزمایشگاهی

آون آزمایشگاهی  یا فور از دیگر تجهیزات آزمایشگاهی پرکاربرد است که از آنها برای استریل سازی لوله ها و ظروف مختلف (فلزی و شیشه ای) و خشک کردن آنها با حرارت بالا استفاده می شود. این دستگاه قادر به افزایش دما تا ۳۰۰ درجه سانتی گراد بوده و البته برخی دیگر می توانند میزان دما را تا ۶۰۰ درجه سانتی گراد نیز برسانند. دستگاه آون در آزمایشگاه های مختلف، صنایع زیست شناسی، پزشکی قانونی و داروسازی بیشترین کاربرد را دارد.

• مشخصات کلی آون آزمایشگاهی

آون آزمایشگاهی به بدنه ای مقاوم از جنس استیل مجهز شده که در برابر حرارت و رطوبت مقاومت بالایی دارد. این دستگاه دارای محفظه ای است که تجهیزات را جهت استریل شدن داخل آن قرار می دهند، قطعاتی نظیر سنسور دما و ترموکوپل در داخل محفظه اصلی قرار دارند. آون آزمایشگاهی به عایقی از نوع پشم شیشه مجهز شده که از هدررفت انرژی جلوگیری می کند و از نفوذ گرما به مدارهای دستگاه و ذوب آنها پیشگیری می کند. از دیگر قطعات این دستگاه می توان به المنت ها، بخش حفاظتی و نمایشگر دما اشاره کرد که المنت ها وظیفه تامین حرارت را بر عهده دارند و برای جلوگیری از ذوب، آنها را با عایق سرامیکی نسوز پوشش داده ایم. بخش حفاظتی این دستگاه شامل فیوزهای الکتریکی است که این فیوزها در مواقع اضطراری، اقدام به قطع جریان برق می کنند. نمایشگر دمای دستگاه آون، به سنسور حرارتی و ترموکوپل متصل شده و وظیفه اندازه گیری و نمایش دما را بر عهده دارد.

۱۱ – همزن مکانیکی

از سری تجهیزات آزمایشگاهی مهم، می توان به همزن مکانیکی اشاره کرد که از آن جهت مخلوط و همزدن مایعات و مواد استفاده می شود. این دستگاه به پره ای مجهز شده که عمل همزنی را با روش  مکانیکی اجرا می کند. این همزن را  می توان به صورت دیجیتال و آنالوگ طراحی کرد که هر دو از قابلیت تنظیم سرعت چرخش پره برخوردارند.

همزن مکانیکی به الکتروموتوری قوی مجهز است که می توان آن را بصورت سفارشی، در حالت گیربکس دار و یا بدون گیربکس تولید کرد. بدنه این دستگاه بسیار مقاوم بوده و حالت رنگ شده دارد (الکترواستاتیک). جنس میله و پره این همزن از استنلس استیل بوده که شستشوی آنها به راحتی امکانپذیر می باشد. از دیگر امکانات بارز این همزن، سنسور تشخیص میزان ویسکوزیته است که باعث می شود، بین سرعت چرخش پره و میله و ویسکوزیته مواد تناسب وجود داشته باشد.

۱۲ – شیکر آزمایشگاهی

شیکر آزمایشگاهی یکی دیگر از تجهیزات آزمایشگاهی ایده آل است که از آن جهت همزنی و مخلوط کردن مایعات مختلف استفاده می شود. در حالت کلی شیکر آزمایشگاهی، نوعی کاتالیزور و سرعت دهنده مناسب، جهت تحریک واکنش ها در سطوح مولکولی مواد است. این دستگاه در آزمایشگاه های مختلف تشخیص، کنترل کمی، کنترل کیفی و تحقیقاتی و … استفاده می شود و به دو دسته شیکر رومیزی میله ای و شیکر رومیزی کلمپی تقسیم شده است.

۱۳ – سانتريفيوژ آزمايشگاهی

به اختصار می توان گفت این دستگاه جزو پرکاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی است که از آن جهت جداسازی سرم، تهیه فیلترهای بدون پروتئین، ته نشین کردن ادرار و تفکیک اجزای خون از هم استفاده می شود. سانتریفیوژها را می توان بصورت یخچال دار و بدون یخچال طراحی کرد و این دستگاه ها  در ظرفیت های مختلف قابل تولیدند. سانتریفیوژها انواع مختلفی دارند که اصلی ترین آنها شامل: سانتریفیوژهای کلینیکی (بالینی)، میکروسانتریفیوژ و سانتریفیوژ چند منظوره (رومیزی) است. این دستگاه به بدنه ای مقاوم مجهز شده و دارای الکتروموتوری قدرتمند، جهت تامین نیرو می باشد. از دیگر بخش های تشکیل دهنده این دستگاه می توان به روتور، شافت، لوله های مخصوص، زمان سنج، کنترلگر سرعت و دما و تاچومتر (تنظیم دور دستگاه) اشاره کرد که هر کدام نقش خاصی ایفا می کنند.

۱۴ – لوله آزمایش

در آزمایشگاه ها از لوله های شیشه ای جهت نگهداری نمونه ها با حجم کم استفاده می شود، همچنین از آنها برای بررسی کیفی خون و مقایسه انواع نمونه با هم  استفاده می شود. این لوله ها دارای انتهایی گرد هستند و به آسانی می توان آنها را بواسطه درپوش های لاستیکی مهر و موم کرد.

۱۵ – لوله شور (برس لوله)

بعد از استفاده از لوله های آزمایش، باید بخش داخلی آنها را شست تا مواد به آن نچسبد، برای شستشوی دیواره داخلی لوله ها می توان از برس مخصوص استفاده کرد.

۱۶ – جا لوله

بعد از شستشوی لوله های شیشه ای آزمایش، باید آنها را در جای بخصوصی قرار داد تا هم از شکستن آنها پیشگیری شود، هم در زمان نیاز بتوان به راحتی در دسترس باشند. به همین دلیل استفاده از تعدادی جا لوله در آزمایشگاه ها الزامی است. جا لوله ها در چندین حالت فلزی، چوبی و پلاستیک موجودند.